دماسنج بیشینه – کمینه این دماسنج ، نوع ویژه ای از دماسنج های مایعی است که بیشینه و کمینه ی دما را در مدت زمان معین نشان می دهد . از این دماسنج معمولاً در مراکز پرورَ گل و گیاه ، باغداری ، هواشناسی و ... استفاده می کنند . در ادامه ، شکلی از طرح واره ی این نوع دماسنج را مشاهده می کنید
.
طرح واره ای از یک دماسنج بیشینه - کمینه
هنگامی که دما بالا می رود ، به دلیل انبساط الکل ( در لوله ی سمت چپ شکل ) ، جیوه در لوله ی سمت راست به بالا رانده می شود و شاخص فولادی لوله ی سمت راست را با خود بالا می برد .
شکل واقعی یک دماسنج بیشینه - کمینه
اگر سطح جیوه در لوله ی سمت راست پایین بیاید ، شاخص فولادی ، که به آن فنر های ریزی متصل است ، همراه با آن حرکت نمی کند و در همان محل قبلی خود در مقابل دمای بیشینه ( ماکزیموم ) می ایستد . هنگامی که الکل به علت کاهش دما منقبض می شود ، جیوه از طرف لوله ی U شکل بالا می رود و شاخص فولادی دیگر را در این طرف لوله بالا می راند . اگر سطح جیوه در لوله سمت چپ پایین بیاید شاخص فولادی سمت چپ نیز که به آن فنر های ریزی متصل است ، همراه با آن حرکت نمی کند و در همان محل قبلی خود در مقابل دمای کمینه ( مینیموم ) می ایستد .
با استفاده از آهنربا ، این دو شاخص در پایان مدت زمان مورد نظر به سطح جیوه برگردانده می شوند .
در طرح جدید این نوع دماسنج ها به علت سمی بودن جیوه از مایع ترکیبی جدیدی به عنوان جایگزین استفاده می شود
